“Gạo Thái mềm”, “Thái dẻo”, “Thái thơm” là gạo trộn theo khẩu vị của khách hàng, chứ không hề nhập gạo của Thái Lan hoặc mua gạo được trồng bằng giống Thái. Qua bài viết này chúng ta sẽ hiểu vì sao xây dựng gạo thương hiệu cho doanh nghiệp nói riêng và ngành nông nghiệp nói chung rất là khó
Với truyền thống gia đình làm gạo, không ít lần khi tôi đi nghiên cứu thị trường. Đã có lần tôi cảm thấy rất khó chịu vì khi đi ngang qua các sạp gạo là hàng tá tên gọi với mẫu mã gần giống nhau, ngay cả tôi còn khó phân biệt được. Mãi tới sau này khi đã có nhiều khách hàng hơn trong ngành gạo tôi mới vỡ lẽ ra rằng các tên đó được tạo ra để hợp khẩu vị khách hàng. Và với một người làm nghề chân chính như tôi cảm thấy khá thất vọng, cùng xem bài viết để hiểu thêm tại sao có sự cớ như vậy nhé
Theo đại diện một đơn vị phân phối gạo chính hiệu, nếu muốn trộn, các vựa gạo lớn thường mua sỉ bao 50kg ngay tại nhà máy xay xát và trộn lại theo công thức 7 phần gạo chất lượng thấp và 3 phần chất lượng tương đương gạo cần nhái, thậm chí tỉ lệ là 8 và 2. Tuy nhiên, người bán rất tinh ý bằng cách chỉ ưu tiên trộn những gạo có độ dẻo tương đương nhằm “đánh lừa” vị giác người ăn.
Tình hình gạo ở miền Tây Nam Bộ
Các sạp gạo ở các tỉnh miền Tây Nam Bộ và TPHCM xuất hiện rất nhiều bao bì, các tên loại gạo khác nhau có đến vài chục loại được bày bán.
Nhưng các loại gạo trên đều có điểm chung là người tiêu dùng rất khó nhận biết được gạo ngon, gạo dở, nguồn gốc và phẩm cấp ra sao.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Không khó bắt gặp những sớ táo quân gạo với chi chít loại gạo, giá cả không chênh lệch mấy. Nhìn sơ chỉ có vài loại gạo được xào nấu và đặt tên theo bao bì vàng xanh đỏ, một hệ quả khôn lường với nguy cơ tuyệt chủng giống, và canh tranh hết sức không lành mạnh với các nhà kinh doanh chân chính
Xem thêm: Việt nam có 23 loại gạo thơm dẻo, 10 loại nếp, 8 loại gạo nở – đại lý cần biết rõ từng loại. Nên xem bài viết này để biết rằng Việt Nam chỉ có vài loại gạo phổ biến
Xem thêm: Top 15 loại gạo ngon gạo sạch ở Việt Nam được ưa chuộng nhất năm 2021. Hãy đọc thêm bài viết để biết rằng Việt Nam chỉ đang lưu thông vài loại gạo có tên tuổi đàng hoàng
Chọn mua gạo theo khẩu vị và không quan tâm nguồn gốc dẫn đến gạo trộn
Mấy năm trước khi tôi còn nhỏ đã từng nghe tới gạo nhựa, và là người trong ngành ít nhiều tôi cũng hiểu những gốc khuất và nỗi trăn trở của người thương lái, thương mại và người tiêu dùng
- Thứ nhất, người tiêu dùng đều chọn mua gạo nấu cơm cho cả nhà theo khẩu vị họ không quan tâm đến thương hiệu, chất lượng, hàm lượng các chất có trong gạo, truy xuất nguồn gốc.
- Thứ hai từ các thương lái và thương mại, họ cho rằng nếu để gạo đúng chất đúng vụ mùa sẽ khó lôi kéo khách hàng, cũng phần vì đa dạng sản phẩm, và cũng vì cạnh tranh với các doanh nghiệp trong khu vực
- Thứ ba từ các nhà đại lý, họ yêu cầu rẻ và đẹp quanh năm, thực tế là gạo Việt tăng trưởng theo mùa vụ và chưa được thiết kế đầu ra cho hợp lý. Đến các mùa hè hoặc mùa đông, tình trạng mưa bão lũ diễn ra khiến cả cánh đồng lúa bị sập dẫn đến tình trạng gạo bị đen. Các thương lái phải cứu chữa bằng cách trộn hàng cũ, lâu dần họ trộn cả những loại gạo gần giống để hạ giá thành sản phẩm mà các đại lý không biết được
- Thứ tư là do các chính sách bảo hộ không cập nhật kịp thời, và do chiến lược kinh doanh tới đâu làm tới đó khiến nông dân rơi vào tình cảnh mất bò mới lo làm chuồng và các bên liên quan phải trộn gạo để giao đơn đã ký. Còn nữa là do chưa có một tiêu chuẩn quốc gia quy định từng loại gạo nên mạnh ai nấy làm
Tôi không ít lần được hỏi bởi các đại lý cần nhập hàng, họ đưa cho tôi 1 sớ các tên gọi nghe hoa mỹ, và giá cả chênh nhau vài đồng, tôi chợt nhận ra những loại gạo thân thuộc trộn lại và ra mấy tên khá mỹ miều. Tôi đã xin phép để được lấy những tấm hình đó để tham khảo
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Người tiêu dùng và đại lý hoang mang với gạo trộn – không chọn gạo thương hiệu
Tại TP Rạch Giá, bà Trần Thị Phương 64 tuổi cho hay là việc ăn loại gạo nào là do đa số ý kiến trong nhà quyết định. Gạo nở mềm giá 19.500 đồng/kg được gia đình bà Phương chọn ăn đã 5-6 năm nay. Ban đầu, gạo này chỉ có giá 11.500 đồng/kg, nhưng theo thời gian giá cứ tăng dần mà không biết tại sao.
Tại một cửa hàng gạo khá lớn, Bà V. cũng xác nhận trước đây gắn một số tờ giấy ghi “gạo Thái mềm”, “Thái dẻo”, “Thái thơm”… là tự phối trộn theo khẩu vị của khách hàng, chứ không hề nhập gạo của Thái Lan hoặc mua gạo được trồng bằng giống của Thái như nhiều người lầm tưởng. Giá cả tùy vào chất lượng gạo và thương hiệu mà dao động từ 12.000 đến hơn 22.000 đồng/kg.
Xem thêm: Việt nam có 23 loại gạo thơm dẻo, 10 loại nếp, 8 loại gạo nở – đại lý cần biết rõ từng loại
Mua phải gạo trộn – Không yên tâm với hạt gạo mua về nhà
Bà Nguyễn Hồng Thắm (TP Cần Thơ) cho biết “Hồi trước rất ít gạo lẻ chủng loại lắm, còn bây giờ gạo nào cũng có. Người tiêu dùng bối rối vì mua đại chứ không biết loại nào ngon, loại nào không ngon, thậm chí có thể bị đánh lừa từ gạo dở thành gạo ngon” – bà Thắm nói.
Bà Võ Thị Chẩm được thương lái chỉ pha gạo bán để kiếm lời. Tuy nhiên, bà Chẩm cho rằng:
“Buôn bán cần uy tín. Pha gạo có lời nhiều đó nhưng liệu có lâu bền”.
“Gạo tôi lấy ở Cần Thơ, Long An, Sóc Trăng là chính. Người ta đến mua cũng nói nhiều loại gạo quá họ khó chọn. Nhưng thói quen của người dân thường mua chỗ nào bày nhiều chủng loại gạo, còn nếu tôi lấy ít sẽ khó bán”
Lắm khi mua gạo dẻo về nấu lên thành cơm khô khốc, người bán giải thích mua mỗi lần hàng chục bao, hạt gạo cũng giông giống nhau vậy, đâu thể ăn thử hết mà phân biệt được. Người bán “chịu thua” rồi thì bà nội trợ chọn theo cách nào?
Xem thêm: Top 10 loại gạo chất lượng hàng đầu Việt Nam
Ít doanh nghiệp quan tâm thị trường nội địa – Sai
Vì giá cả của gạo trộn và gạo thương hiệu cách biệt quá lớn
Ông Đỗ Minh Nhựt – phó giám đốc Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Kiên Giang – cho biết các doanh nghiệp của Việt Nam chủ yếu lo xuất khẩu chứ rất ít doanh nghiệp quan tâm thị trường gạo nội địa, hiện mới có vài doanh nghiệp quan tâm đến xây dựng thương hiệu riêng.
Quan điểm thẳng thắn của Ngọc Mai về gạo trộn và gạo thương hiệu
Thứ nhất, lợi nhuận thấp và chiến lược không rõ ràng
- Sự khác nhau giữa kinh doanh hộ gia đình và công ty là: các chi phí bán hàng, khấu hao hàng bán, chi phí nhân sự và vốn điều lệ. Các chi phí kể đó đều được cấu thành vào giá vốn hàng bán, chưa tính đến phí bao bì, marketing, quản lý chất lượng hàng tồn kho, chiết khấu hàng bán, v.v. Cộng thêm rào cản kinh doanh gạo thấp, các đại lý mọc lên như nấm, càng cạnh tranh càng lỗ, càng mất khách vì phải trộn gạo để hạ giá thành. Gạo là nông sản rất khó kiểm soát chất lượng, nhưng khi nấu lên sẽ biết được gạo đó ngon hay dở trộn hay không trộn.
- Chiến lược kinh doanh từ trên xuống dưới không đồng đều, những năm trước chính sách nới lỏng cho các gạo thấp cấp, những năm nay thì nông dân ồ ạt trồng gạo thơm dẻo đến cao cấp. Việt nam ưu tiên sản lượng, sản lượng càng nhiều chất lượng càng khó kiểm soát hơn, các nước trong khu vực như Thái Lan hay Campuchia họ ưu tiên chất lượng 1 năm chỉ 2 vụ. Có thể thấy rõ khi các gạo ngoài Bắc, 2 năm 1 vụ nhưng cho chất lượng ngon hơn rất nhiều lần
- Chỉ bán gạo chất lượng, có quy chuẩn gạo thế nào là ngon là sạch là hữu cơ, ví dụ độ thuần độ tinh bột trong hạt gạo, độ ẩm, độ dài gạo như Thái Lan đã chỉ định cho các bên chuyên ngành hỗ trợ người dân và thương lái
Thứ hai, làm chuẩn xuất xứ nguồn gốc rất khó
- Dẫu biết gạo chỉ trộn những hạt gạo gần giống giá tiền rẻ hơn, không hại đến sức khỏe chỉ là ảnh hưởng đến thương hiệu và gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng. Nhưng thế, khi làm ra chuẩn nguồn gốc xuất xứ nhãn mác thì giá thành cao người tiêu dùng có chấp nhận hay không
- Chi phí để educate lại khách hàng, marketing cho họ hiểu quy trình phải chi đến gần 1 tỷ cho các án phẩm và sản phẩm mang tính kiến thức, và đối với ngành nông nghiệp biên lợi nhuận quá thấp các nhà buôn lớn dẫu biết ngon vẫn phải bỏ, vì để chi trả cho dàn công nhân thì khó ai còn động lực để làm, vị chi là lấy lời từ bán sỉ bù qua bán lẻ
- Xuất xứ nguồn gốc, đòi hỏi phải bao tiêu cho người dân từ khi họ mới trồng vùng nguyên liệu, bao giống, bao phân bón, bao nước, bao đầu ra cho dân; bên cạnh đó phải giám sát, đi thăm đồng, lên ruộng ngày cắt, ký hợp đồng với hợp tác xã, bỏ cọc giá chết. Nhưng đến vụ thu hoạch, giá xuống hoặc giá lên đều có những nỗi khổ riêng
- Mọi hoạt động từ lúc bón phân, thu hoạch, xay xát, vận chuyển đều phải được ghi chép lại kỹ càng. Marketing, đóng gói, phân phối, hợp tác với các đại lý, trong khi lợi nhuận không có hoặc thậm chí lỗ
- Phải có người ở cùng nông dân cùng họ thu hoạch ghi chép và hướng dẫn họ, bao tiêu số lượng lớn và hợp tác tính theo năm, chỉ có những người đam mê có trách nhiệm mới làm được
Xem thêm: Nông sản Việt Nam – bài toán thương hiệu để gia tăng giá trị
Thứ ba, xây dựng thương hiệu sẽ thành công nếu được sự chấp thuận của người tiêu dùng, và các đại lý tới tay người tiêu dùng
- Gạo dễ bán nhưng khó bền, nhưng tôi có câu: “Làm nông dễ lắm, làm mà nông khó bền”, Nếu như thông tin tới tay đại lý, họ truyền đạt lại cho người tiêu dùng, tất cả đều nhận biết được, và tin tưởng vào các giá trị đem lại cho nhau, cùng nhau phát triển thì sẽ làm được
- Cụ thể, đại lý hiểu cho doanh nghiệp thay vì ủng hộ mua hàng của cò lái thì mua của doanh nghiệp, những lợi nhuận đó sẽ tiếp tục nuôi công nhân nông dân và phát triển doanh nghiệp thương hiệu
- Không phải là doanh nghiệp chỉ quan tâm xuất khẩu, mà là rất khó để quan tâm bán lẻ nếu tình trạng hạ giá và ủng hộ ở nước nhà cạnh tranh quá khốc liệt
Thứ tư, mỗi giống gạo ngon cần có một hoặc vài doanh nghiệp thu mua và phân phối theo hệ thống.
Doanh nghiệp cần quảng bá nhiều hơn để thị trường “nhận diện” được hạt gạo ngon thật của mình. Người tiêu dùng giờ chấp nhận chi thêm tiền để mua gạo ngon nhưng khó quá
Nhà nước cần xử lý ráo riết nạn giả mạo thương hiệu gạo, tung tin đồn thất thiệt về hạt gạo Việt. Người mua chưa thể an tâm với hạt gạo mình mua về nhà, đây là điều trớ trêu và quá đau lòng ở một đất nước xuất khẩu gạo hàng đầu của thế giới”.
Bài viết tham khảo
https://tuoitre.vn/thai-mem-thai-deo-thai-thom-te-ra-la-gao-viet-tron-20191207075205096.html
Tìm hiểu thêm về Ngọc Mai
Gạo Ngọc Mai chuyên sản xuất và cung ứng gạo đạt tiêu chuẩn chất lượng, đem đến nguồn gạo thuần chủng, chất lượng cho các đơn vị từ thiện, sản xuất, doanh nghiệp, xuất khẩu. Với chất lượng gạo được cam kết, Ngọc Mai là nguồn cung cấp đáng tin cậy cho các đối tác trong và ngoài nước. Cam kết không trộn gạo, khồng cung cấp hàng nhái cho khách hàng.
Hiện nay, CÔNG TY TNHH MTV NGỌC MAI – GẠO NẾP LONG AN đã và đang cung cấp các loại gạo chất lượng cao trong đó có gạo nếp và lứt đỏ đen, vì thế nếu như các bạn đang mong muốn được tận hưởng những bữa ăn ngon mà còn tốt cho sức khoẻ thì đừng chần chừ mà hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn khi mua hàng nhé!
CÔNG TY TNHH MTV NGỌC MAI – GẠO NẾP LONG AN
Địa chỉ: 46 Nguyễn Văn Cương, phường Tân Khánh, TP. Tân An, tỉnh Long An.
Email: lucyle101197@gmail.com.vn – congtytnhhmtvngocmai@gmail.com
Hotline: (+84) 707366420
Youtube: Nhà máy xay xát lúa gạo Ngọc Mai
Facebook: Ngọc Mai – Nhà máy xay xát lúa gạo Ngọc Mai
Instagram: @Vn_fragrant_rice
