Nếp cẩm và nếp than là 2 loại gạo truyền thống của người dân Việt Nam. Những năm gần đây có sự xuất hiện của gạo ST tím khiến người tiêu dùng cảm thấy hoang mang.
Công dụng được truyền miệng gần đây là rất tốt cho sức khỏe với những khả năng như ngăn ngừa ung thư, hạn chế bệnh tim mạch, tăng khả năng tiêu hóa, làm đẹp da đã được khoa học kiểm chứng.
Bài viết này sẽ phân biệt rõ 3 loại gạo nếp này giữa nếp cẩm, nếp than và gạo ST tím, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu sau đây.
Sự khác nhau gạo tím (nếp cẩm), nếp than và gạo ST tím – cách nhận biết
| Gạo nếp cẩm (gạo tím) | Gạo nếp than (nếp than) | Gạo ST tím than | |
| Định nghĩa | Gạo tím (nếp cẩm) là Oryza rufipogon thuộc loài Oryza sativa L. Còn nếp than có tên khoa học là Philydrum lanuginosum Banks | Nếp than hay còn gọi là gạo đen (trong tiếng anh thường gọi là black rice), bổ huyết mễ | Gạo ST tím hay còn gọi là gạo thảo dược. Là thành quả lai tạo từ lúa giống Cẩm Hà Giang với lúa thơm Sóc Trăng bởi K.S Hồ Quang Cua và nhóm cộng sự |
| Nguồn gốc | Gạo nếp cẩm được trồng nhiều ở vùng Tây Bắc, đặc biệt là Điện Biên. Một năm chỉ trồng có 1 vụ, thu hoạch vào cuối năm | Gạo nếp than được trồng nhiều ở miền Tây Nam Bộ, những vùng đồng bằng châu thổ sông Cửu Long như Long An, Sóc Trăng, 3 tháng trồng 1 vụ. | Gạo tím than ( gạo lứt đen) Sóc Trăng được nghiên cứu bởi tiến sĩ Trần Tấn Phương sau đó được kỹ sư, anh hùng lao động Hồ Quang Cua phối hợp chọn tạo và đưa vào thương mại từ những năm 2013. |
| Hình dáng | Gạo nếp cẩm màu tím đậm có hình dáng căng tròn, bụng hạt gạo có màu hơi vàng. Hạt thường thuôn dài, bẻ đôi hạt gạo thấy lõi trắng trong, hoặc hồng. |
Gạo nếp than có màu đen toàn thân, hình dáng dài và dẹt, nhỏ dài và có màu đen hơn (gần như là đen kín cả hạt gạo). Hạt to bầu, bẻ đôi hạt gạo thấy lõi mầu trắng đục như sữa (giống mầu trắng của nếp hoa vàng) |
Hạt gạo dài hơn 6 phân màu tím thẫm như gạo nếp cẩm. Nhưng hạt dài hơn và thon hơn nhiều so với gạo tím cẩm |
| Màu sắc | Màu tím thẫm | Màu đen | Màu tím thẫm |
| Chất lượng | Gạo nếp cẩm khi nấu cơm rượu để ăn hoặc để ngâm rượu có vị ngọt đậm đà tự nhiên, sẽ có nước màu tím đỏ rất đẹp như rượu vang. Đặc biệt mùi thơm của cơm rượu nếp cẩm sẽ nồng nàn hơn cơm rượu nếp than. | Gạo nếp than khi nấu cơm rượu để ăn hoặc để ngâm rượu có vị ngọt nhạt, màu sắc rượu cũng rất nhạt nhòa. | Gạo ST tím than phù hợp với người béo phì, cao huyết áp và bệnh nhân tiểu đường. Đây là loại gạo chất lượng cao, hạt cơm khi nấu, mềm thơm rất đặc biệt. |
| Hình ảnh |  |
 |
 |
Do được trồng trên các thửa ruộng bậc thang bởi đồng bào dân tộc miền núi phía Tây bắc với thổ nhưỡng, khí hậu đặc biệt của nơi đây vào vụ hè thu 1 ngày khí hậu có 4 mùa: Ban đêm tiết trời se lạnh, sương mù vào sáng sớm mai và ánh nắng vàng rực rỡ khi mặt trời lên cao đã tạo nên chất lượng gạo nếp cẩm vượt trội với nếp than. Gạo khi nấu thành xôi cũng mềm và dẻo hơn hẳn so với nếp than. Do đó giá thành gạo nếp cẩm thường mắc hơn nhiều so với nếp than
Nếp than – Gạo tím có phải gạo thực dưỡng ăn kiêng
| Gạo tím than – Nếp cẩm | Gạo nếp, nếp than | Gạo ST tím than | |
| Thành phần amilozơ và amilopectin | Thành phần này quyết định độ dính của gạo. Gạo tím than ST là loại gạo tẻ có thành phần amilopectin thấp. Gạo này theo thực dưỡng mang tính âm nhiều. Không tốt cho người ốm, đang bị viêm nhiễm | Gạo nếp có thành phần almilopectin rất cao. Amilopectin không tan trong nước, gặp nước nóng trương lên thành hồ. Vì là gạo nếp nên ăn mềm hơn gạo tẻ. | |
| Đều chứa thành phần chất anthocyanin | Vỏ lụa cám của gạo tím có chất này là chất chống oxy hóa mạnh được y học cổ truyền và y học hiện đại công nhận. Vỏ lụa cám của gạo còn là lớp màng chứa nhiều chất xơ hạn chế quá trình chuyển hóa đường từ tinh bột gạo vào máu khi nhai | Màu tím vỏ cám càng đậm thì thành phần anthocyanin càng nhiều vì vậy khi nấu các loại này chỉ nên cho sơ tránh mất màu tím giờ anthocyanin tạo ra, anthocyanin là chất có lợi cho sức khỏe | Đặc biệt hàm lượng chất Anthocyanin trong loại gạo này khá cao, đây là một trong những hợp chất có tính oxi mạnh có tác dụng trung hóa các gốc tự do cũng như các tác nhân gây ung thư như: Các hóa chất, phóng xạ, đồng thời có tác dụng kháng viêm, giảm acid uric trong máu. |
| Cấu trúc tinh bột | Tinh bột gạo chứa nhiều Amyloza hơn nếp, nên người bị tiểu đường và người ăn kiêng dùng gạo tốt hơn nếp | Tinh bột nếp chứa nhiều Amylopectin hơn, làm cho hạt nếp thì nấu dẻo, đổ nhựa và dễ ăn hơn hạt gạo. làm cho người ăn hấp thu nhiều lượng đường từ tinh bột nếp vào máu hơn gạo. Cũng như vậy rượu nếp cẩm có hậu ngọt thanh hơn rượu gạo | Ngoài ra, gạo tím than ST còn có cả hợp chất GABA (Gama Amino Butyric Acid) với hàm lượng 6.4 pmm đây là một chất dẫn truyền thần kinh có tác dụng thuyên giảm các bệnh tiểu đường, cao huyết áp, giúp làm lành dần các tổn thương ở thận, gan trong thời kỳ đầu, giảm triệu chứng đau đầu mất ngủ… |
7 công dụng không ngờ của gạo rang nếp cẩm đối với sức khỏe
Nếp cẩm là một loại gạo có thành phần dinh dưỡng cao; so với các loại gạo khác, nếp cẩm có hàm lượng protein cao hơn 6,8% và chất béo cao hơn 20%. Không chỉ thế, nó còn chứa tới 8 loại axit amin cùng carotene và các nguyên tố vi lượng cần thiết… Dưới đây là những công dụng tuyệt vời của gạo nếp cẩm đối với sức khỏe:
Bảo vệ tim mạch
Theo các nghiên cứu gạo với nếp cẩm có tác dụng giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, bảo vệ động mạch ngăn chặn các cơn đau tim đột quỵ. Các chất phytochemical trong món này cân bằng lượng cholesterol trong cơ thể.
Giải độc cơ thể, tăng cường sức đề kháng
Lý do vì trong gạo với nếp cẩm có thành phần dinh dưỡng rất cao, giúp làm sạch gan, đào thải độc tố tích tụ trong cơ thể. Đặc biệt là chất chống oxy hóa sẽ hỗ trợ quá trình giải độc, giúp cơ thể khỏe mạnh hơn, giảm đáng kể tình trạng viêm nhiễm.
Giúp ngăn ngừa tiểu đường
Giá trị dinh dưỡng từ gạo nếp cẩm đáng để được nhắc đến khi nó có tác dụng trong việc ngăn ngừa bệnh tiểu đường. Chất xơ từ hạt gạo có thể giúp glucose (đường) từ hạt được cơ thể hấp thụ trong một khoảng thời gian dài hơn.
Bảo vệ tốt hệ tiêu hóa
Vì có chứa chất xơ từ đó ngăn ngừa táo bón đầy hơi và các triệu chứng liên quan đến hệ tiêu hóa khác. Không chỉ tốt cho những đối tượng giảm cân với những bệnh nhân mắc bệnh đường ruột, chúng cũng là một bài thuốc hiệu quả.
Ngăn chặn bệnh béo phì
Các chất dinh dưỡng trong gạo nếp cẩm đảm bảo ổn định năng lượng cơ thể, giảm cảm giác thèm ăn. Bên cạnh đó, nó có tác dụng kháng insulin từ đó ngăn chặn nguy cơ béo phì.
Tác dụng làm đẹp
Lớp màng đen bên ngoài của nếp cẩm chứa nhiều vitamin E. Đặc biệt, rượu nếp cẩm lên men còn chứa nhóm vitamin B cùng nhiều vi chất có lợi khác. Vì thế, loại gạo này còn được sử dụng với mục đích làm đẹp, giúp làm ẩm và phục hồi làn da một cách hiệu quả.
Thông tin liên quan: So sánh giữa hạt chia và hạt é thì loại nào có công dụng tốt hơn?
Tốt cho phụ nữ sau sinh
Trong nếp cẩm có chứa protein, canxi, phốt, sắt, kẽm… và một nhất là hàm lượng vitamin C, chất diệp lục thường không có trong các loại nếp khác. Mẹ sau sinh nếu thường xuyên ăn nếp cẩm sẽ giúp cho dạ dày hoạt động tốt. Ngoài ra còn giúp cơ thể lưu thông khí huyết, chống suy nhược, tăng lượng sữa cho con.
Một số cách chế biến món ăn ngon từ gạo nếp cẩm
Nếp cẩm (còn gọi là gạo đen) có tên khoa học là Philydrum lanuginosum Banks, còn gọi là nếp than. Ở nước ta, nếp than có tới 2 loại: than lợt (đỏ đậm) khi nấu rượu sẽ thành màu đỏ và than đen (tím đen) khi nấu rượu sẽ thành màu tím đậm.
Rượu nếp than (nếp cẩm)
- Chọn nếp có màu tím đỏ khoảng 1kg.
- Cho xôi đã trộn men (cần dùng men mới và ngon) vào 2/3 thể tích vật chứa như hũ, lọ với nửa lít rượu trắng trên 40 độ.
- Đậy kín để ở chỗ thoáng mát, không có ánh sáng chiếu trực tiếp vào, nơi bóng tối càng tốt.
- Để trong 15 – 17 ngày, quan sát thấy hạt xôi chuyển thành dạng bột hoàn toàn và lắng xuống đáy hũ thì nhẹ tay chắt lấy phần nước rượu trong ở trên ra bình chứa khác (phần rượu có chất bột để riêng, đậy kín rồi để thêm 15 ngày nữa vẫn trong chỗ thoáng mát, không có ánh sáng… là uống được.
- Tùy ý có thể cho thêm nước đường và rượu trắng vào để thay đổi chất lượng rượu.
Cơm nếp cẩm
- Ngâm 1 kg gạo nếp cẩm qua đêm cho mềm.
- Cho nước ngang bằng với mức gạo nấu cho cơm chín mềm thì rải đều ra mâm cho nguội.
- Trộn đều 50 g men với cơm đã nguội.
- Cho vào miếng giấy bạc gói lại. Để bát con vào trong nồi, đặt gói cơm lên trên, đậy kín nắp nồi.
- Ủ trong thời gian 2 ngày là có thể sử dụng.
- Lúc này, cơm sẽ tiết ra nhiều nước, thơm phức mùi rượu, khi ăn có vị ngọt hơi cay.
Sữa chua nếp cẩm
- Nếp cẩm 0,5kg ngâm qua đêm cho mềm.
- Cho cả gạo và nước vào đun như nấu cháo, sau đó cho ½ lon nước cốt dừa vào đun.
- Sản phẩm gần giống cháo đặc.
- Hết nước lại cho thêm nước vào đun cho đến khi nhừ (trong lúc đun cho thêm một ít muối vào nhanh nhừ hơn).
- Cho đường vào cho vừa vị rồi bắc xuống ngay. Để nguội là có thể sử dụng.
Tìm hiểu thêm về Ngọc Mai
Gạo Ngọc Mai chuyên sản xuất và cung ứng gạo đạt tiêu chuẩn chất lượng, đem đến nguồn gạo thuần chủng, chất lượng cho các đơn vị từ thiện, sản xuất, doanh nghiệp, xuất khẩu. Với chất lượng gạo được cam kết, Ngọc Mai là nguồn cung cấp đáng tin cậy cho các đối tác trong và ngoài nước. Cam kết không trộn gạo, khồng cung cấp hàng nhái cho khách hàng.
Hiện nay, CÔNG TY TNHH MTV NGỌC MAI – GẠO NẾP LONG AN đã và đang cung cấp các loại gạo chất lượng cao trong đó có gạo nếp và lứt đỏ đen, vì thế nếu như các bạn đang mong muốn được tận hưởng những bữa ăn ngon mà còn tốt cho sức khoẻ thì đừng chần chừ mà hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn khi mua hàng nhé!
CÔNG TY TNHH MTV NGỌC MAI – GẠO NẾP LONG AN
Địa chỉ: 46 Nguyễn Văn Cương, phường Tân Khánh, TP. Tân An, tỉnh Long An.
Email: lucyle101197@gmail.com.vn – congtytnhhmtvngocmai@gmail.com
Hotline: (+84) 707366420
Youtube: Nhà máy xay xát lúa gạo Ngọc Mai
Facebook: Ngọc Mai – Nhà máy xay xát lúa gạo Ngọc Mai
Instagram: @Vn_fragrant_rice
